KALP KAPAK HASTALIKLARI VE TEDAVİSİ

Kalbin anatomisini incelediğimizde iki kulakçık ve iki karıncık bulunmaktadır. Karıncıkların girişlerinde ve çıkışlarında kapakçıklar bulunmaktadır. Bunlar kanın tek yönlü akışını sağlamaktadırlar, geriye kaçışı önlerler.

Kalpte 4 adet kapakcık bulunmaktadır:

1. Triküspit

2. Pulmoner kapak

3. Mitral kapak

4. Aort kapak

Vücudumuzda kirli kan toplar damarlar aracılığı ile kalbin sağ kulakçığına getirilir. Buradan triküspit kapaktan geçerek sağ karıncığa geçer. Sağ karıncık dolunca bu kapak kapanır, karıncık kasılır ve pulmoner kapak açılarak kan akciğer atardamarları aracılığı ile akciğere gönderilir. Burada karbondioksit uzaklaştırılır, oksijen katıldıktan sonra temiz kan olarak sol kulakçığa döner. Mitral kapaktan geçerek sol karıncığa geçer. Sol karıncık dolduktan sonra mitral kapak kapanır. Sol karıncık kasılır ve aort kapağı açılarak kan aort damarı aracılığı ile bütün vücuda gönderilir.

Kapakcıklar ile ilgili problemler nelerdir?

1) Geriye kaçak (Yetersizliği)

2) Darlık: kanın geçişinde zorlanma

Kapakcıklarda kaçak (Yetmezlik)

Kalp içerisinde kan akımı her zaman ileri doğru olmaktadır.Kapalı konumdaki kapakçıktan kanın geriye kaçışına bağlı kan akımının patolojik hareketine bağlı kalp adalesinde yıllar içerisinde bozukluk gelişmektedir.

Sıklık sırasına göre yetmezlik

1. Mitral yetmezliği

2. Aort yetmezliği

3. Triküspit yetmezliği

4. Pulmoner yetmezlik

Kapakcıklardaki darlık:

Kapakcıklardan kanın geçişi esnasında zorlanma ve geriye doğru basınç yükselmesi. Sıklık sırasına göre;

1. Mitral darlığı

2. Aort darlığı

3. Triküspit darlığı

4. Pulmoner darlık

Kapak hastalığı Nedenleri

Kapak hastalıklarının en sık nedenini sıklıkla 5-15 yaşları arasında görülen boğaz infeksiyonuna bağlı gelişen romatizmal kalp hastalıkları oluşturmaktadır. Bu hastalıkta temel problem enfeksiyona karşı savunma hücreleri tarafından salgılanan maddelerin (antikorlar) kalp ve eklemlere yapışarak iltihaba neden olmalarıdır. Hastalarda şikayetler genellikle 20-40 yıl sonra başlar. Gelişmiş ülkelerde romatizmal kalp hastalığı sıklığı bizim ülkemize göre çok düşük olup sıklıkla geç yaşlarda ortaya çıkan dejenerasyona bağlı aort kapak hastalıkları görülmektedir.

Kapak hastalığı Belirtileri

Mitral darlığı ve yetmezliğinde; hastalığın ciddiyetiyle ilişkili olarak; nefes darlığı, çabuk yorulma, çarpıntı, kalp atımlarında düzensizlik, ileri evrelerd, bacakta ödem ve karında asit gibi semptomlar gelişmektedir.

Aort darlığında ise göğüs ağrısı, bayılma ve hastalığın ileri evrelerinde çabuk yorulma, halsizlik, nefesdarlığı gelişmektedir. Aort yetmezliğinde ise hastalığın ileri dönemlerinde semptom verir ve göğüs ağrısı, efor esnasında nefes darlğı ve çabuk yorulma şikayetleri görülür.

Kapak hastalıklarında Tanı

Muayene, EKO, anjiografi ve katater yapılarak tedavi şekline karar verilir.

Kapak hastalıkları Tedavisi

Tedavide kapak öncelikle tamir edilmeye çalışılır, mümkün değilse kapakçık sökülerek yerine protez kapak yerleştirilir. Protez kapaklar mekanik ve biyolojik olarak ikiye ayrılır.

Şekil . Kapak onarımı

Mekanik kapaklar uzun ömürlü olup takıldıktan sonra ömür boyunca pıhtılaşmayı önleyici ilaç kullanımı gerektirirler. Biyolojik kapaklar ise sığır, domuz veya kadavradan sağlanırlar. Ortalama ömürleri 8-15 yıl olup, pıhtılaşmayı önleyici ilaç kullanımı gerektirmezler.

Şekil. Mekanik protez kalp kapakçıkları tarihçesi

Dr.İlhan Gölbaşı